Η ελληνική οχυρωματική Γραμμή Μεταξά, μετά τη Γερμανική Εισβολή, εξετάστηκε ενδελεχώς από γερμανική επιτροπή του Επιτελείου της Ανωτάτης Διοίκησης του Γερμανικού Στρατού (στρατηγός Σνάιντερ, συνταγματάρχης Σράιμπερ) και αξιολογήθηκε ως ο χρυσός μέσος όρος μεταξύ του γαλλικού συστήματος και των συστημάτων άλλων κρατών και ως το πλέον κατάλληλο σύστημα για ορεινά εδάφη, όπως τα ελληνικά.
Μετά την αναφορά μας στην ιστορία κατασκευής, στη δομή και τη σημασία της «Γραμμής Μεταξά», θα παρουσιάσουμε τώρα ορισμένα από τα είδη των επιφανειακών κατασκευών μάχης (σκέπαστρα), που συμπεριελάμβανε.
Με τον όρο «οχυρό» εννοείτο ένα σύνολο από επιφανειακά και υπόγεια έργα, κατασκευασμένα από οπλισμένο σκυρόδεμα (μπετόν αρμέ), τα οποία συνδέονταν μεταξύ τους με υπόγειες στοές και αποτελούσαν ένα ενιαίο σύνολο. Σκοπός του συγκροτήματος αυτού ήταν να εμποδίσει τη διέλευση εχθρικών δυνάμεων από σημαντικές οδεύσεις για όσο το δυνατό μεγαλύτερο διάστημα.
Τα επιφανειακά έργα, που ονομάζονταν ενεργητικά σκέπαστρα, είχαν προορισμό την προστασία των οργάνων πυρός και των μέσων παρατήρησης. Ανάλογα με το όπλο ή το όργανο παρατήρησης που στέγαζαν, διακρίνονταν σε:
- πυροβολεία,
- πολυβολεία,
- ολμοβολεία,
- βομβιδοβολεία,
- παρατηρητήρια,
- σκέπαστρα προβολέων,
- σκέπαστρα οπτικών σταθμών, κ.ά.
Παρατηρητήριο. Είχε πεδίο παρατήρησης 180°. Δεν διέθετε οπλισμό, ωστόσο υφίστατο δυνατότητα χρησιμοποίησής του και ως θέση βολής, εάν απαιτείτο. Παρόμοια σκέπαστρα κατασκευάστηκαν σε πολύ μεγάλους αριθμούς, σε όλο το μήκος της Γραμμής Μεταξά.
Πολυβολείο. Τέτοιου τύπου σκέπαστρα κατασκευάστηκαν ειτε ως μεμονωμένη θέση μάχης, είτε σε συνδυασμό με άλλα έργα επιφανείας, σε ένα ευρύτερο σύστημα.
Δίδυμο πολυβολείο. Μετά από επίσκεψη Ελλήνων αξιωματικών στη γαλλική γραμμή «Μαζινώ» το 1938, τα περισσότερα φατνώματα – θυρίδες βολής των σκεπάστρων επενδύθηκαν με χαλύβδινα πλαίσια.
Ολμοβολείο βαρέως όλμου, με ανοιγο-κλείνουσα θυρίδα βολής στην οροφή.
Δίδυμο πυροβολείο, για πυροβόλα 37 ή 50 mm. Ο οπλισμός που χρησιμοποιήθηκε ήταν οπλισμός εκστρατείας και όχι ειδικός οπλισμός οχυρώσεων (οπισθογεμείς όλμοι, πυροβόλα υπό πυργιά κ.ά.) εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων και απροθυμίας των χωρών παραγωγής να εξάγουν τέτοιο υλικό.
Διπλό σκέπαστρο (πυροβολείο – ολμοβολείο). Διέθετε ένα πυροβόλο και δύο ελαφρούς όλμους, οι οποίοι είχαν πλευρικές θυρίδες βολής (κύρια, στην ίδια κατεύθυνση με αυτήν του πυροβόλου και συμπληρωματική).
Μεγάλο πολλαπλό (σύνθετο) σκέπαστρο, του οχυρού Ιστίμπεη, φέρων πυροβολείο (στο κέντρο), δύο παρατηρητήρια (εκατέρωθεν του πυροβολείου) και δύο πολυβολεία (στα άκρα). Παρόμοια σκέπαστρα επιχειρούσαν ορισμένες φορές ως μικρά “ανεξάρτητα” οχυρά.
Θέση αντιαεροπορικού πυροβόλου 20 mm.
Πολλαπλό (σύνθετο) σκέπαστρο, ενός αντιαεροπορικού πυροβόλου, δύο πολυβόλων, παρατηρητηρίου και προβολέα (flasher).
Σκέπαστρο προβολέα. Μετά από επίσκεψη Ελλήνων αξιωματικών στη γραμμή «Μαζινώ» το 1938, αντικαταστάθηκαν τα περισσότερα χαρακώματα (ορύγματα επικοινωνίας) από υπόγειες στοές, διότι τα πρώτα μπορούσαν να εντοπιστούν εύκολα από αέρος.
Θέση επικοινωνίας (για μεταβίβαση πληροφοριών, διαταγών, κλπ, ελλείψη μέσων επικοινωνιών). Οι διαβιβάσεις εντός του οχυρού πραγματοποιούνταν με υπόγειο τηλεφωνικό δίκτυο και φωναγωγούς, ενώ με τις μονάδες, που βρίσκονταν έξω από τα οχυρά, με τηλεφωνικό δίκτυο και οπτικούς τηλέγραφους.
Πυροβολείο με παρατηρητήριο.
Σύνθετο σκέπαστρο
Ο μεγαλύτερος έπαινος για τα ελληνικά οχυρά ήταν εκείνος των Γερμανών. Εντυπωσιασμένοι από την αντίσταση των οχυρών, οι διοικητές των μεγάλων μονάδων, που πολέμησαν στο μέτωπο της ανατολικής Μακεδονίας και Δυτικής Θράκης, εκφράστηκαν με τα κολακευτικότερα λόγια για την ελληνική οχύρωση.
Πηγή: skolix216.wordpress.com, festungsbauten.de
Σχετικές Δημοσιεύσεις
«Γραμμή Μεταξά», τα οχυρά που τίμησαν την Ιστορία μας
Η ηρωική μάχη του οχυρού Ιστίμπεη
Δημήτριος Ίτσιος: Ένας λησμονημένος ήρωας
Η ηρωική μάχη του οχυρού της Νυμφαίας
Η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία το 1940-41
